Z1-900 serie
zondag 10 november 2019
Modellen archief:
Z1 t/m de Z900.Serie.
Het begin.
Code naam N600 / T103 T/M Z1-900
Kawasaki was in de jaren 60 bekend geworden als een fabrikant van zeer snelle en sportieve tweetakt motoren. Echter, zowel de het ongecultiveerde gedrag als ook het geluidsniveau, waren een van de redenen om een type motorfiets te gaan ontwikkelen wat de klant het allerbeste zou kunnen geven dat op dat moment beschikbaar was.
In 1967, net voordat de Mach III op de markt kwam begon onder de code naam NewYork Steak (NYS) de ontwikkeling van een machine die niet alleen power zou moeten hebben die men van het merk Kawasaki gewend was, maar ook Superieur zou zijn in de wijze waarop dit vermogen ontwikkeld werd.(de op dat moment beschikbare Tweetackten kenmerkten zich door een enorm vermogen, dat in een klein toerengebied beschikbaar was).
Marktonderzoek toonde aan dat er belangstelling was voor een voor een toermotor die ook geschikt voor sportief gebruik. Deze motor moest een overschot aan vermogen hebben en goed handelbaar zijn. Verder wilde men ook rekening houden met de toekomstige emissie-eisen. Uiteraard moest de uitrusting van dit nieuwe model voldoen aan de hoogste standaard op dat moment.
De fabriek besloot een viertaktmotor met 4 cilinders te ontwikkelen, met twee bovenliggende nokkenassen met een inhoud van 750cc. Een van de redenen van het gebruik van twee bovenliggende nokkenassen was de mogelijkheid om op deze manier makkelijk een hoog vermogen te kunnen realiseren.
Begin 1968 werd een begin gemaakt met het ontwerp en bij Kawasaki keek men met een groot optimisme uit naar de jaren zeventig.
In september 1968 wordt de droom van de Kawa technici wreed verstoord. Honda komt op de markt met de CB750. Deze machine had eigenlijk alle noviteiten in zich die Kawasaki zich voorstelde bij hun in ontwikkeling zijnde model. Nadat de medewerkers van het NYS project van de schrik waren bekomen, realiseerde men zich dat de komst van de CB750 ook in hun voordeel zou kunnen werken. Men kon de reacties van de markt in de praktijk volgen en bovendien kon men inspelen op de mogelijke onvervulde wensen van het publiek. De CB750s waren in korte tijd overal op de weg te bewonderen en bovendien waren ook de Honda dealers in staat het onderhoud uit te voeren aan deze voor die tijd complexe machine.
Kawasaki observeerde de ontwikkelingen en toen daadwerkelijk duidelijk was dat er een grote markt was voor de Big Fours, besloot men het NYS project met voortvarendheid een nieuw leven in te blazen. Besloten werd het originele concept te handhaven, maar Honda moest overtroffen worden.
De cilinderinhoud ging naar 900 cc. en het vermogen zou beduidend hoger moeten zijn dan dat van de CB750.
Begin 1970 kwamen de eerste modelschetsen en werden ook een aantal modellen ontwikkeld. Aan het eind van het jaar had kawasaki een prototype gereed en in het voorjaar van 1971 kon men beginnen met de eerste testritten op het testcircuit van Yatabe. De eerste testen verliepen niet zonder problemen; zo werkte de carterontluchting totaal niet en ook de zuigers konden het geweld niet aan. Verder moest er nog een groot aantal kleine modificaties verricht worden. Maar de prototypes toonde aan dat men op de goede weg was.
Een van de prototype's leverde 95 pk en een topsnelheid van ruim 225 km./uur.
In het begin van 1972 gingen twee machines voor de roadtest naar Los Angeles, (Amerika was de grootste afzet markt) hier werden de Road testen uitgevoerd tot medio1972.
Nadat de resultaten van deze roadtesten verwerkt waren, werd in juni 72 de gezamenlijke motorpers uitgenodigd in Japan om hun kritiek en uiteraard optimisme uit te spreken over het nieuwe model.
Op dat moment was men reeds gestart met de serie productie.
In september 1972 vond de wereldpremière van de Z1 plaats op de tentoonstelling in Keulen.
De serie productie was toen reeds gestart en Kawasaki maakte toen voorzichtig 1500 Z1s per maand.
De triomf van de Z1 begon en op alle daarop volgende tentoonstellingen groeide de bewondering en het respect voor de Z1.
In de ontwikkeling van de Z1 heeft Kawasaki ruim 800.000 US Dollar geïnverteerd en dat was voor die tijd niet gering.
Maar heeft achteraf (denk ik) zijn vruchten wel afgeworpen.
De Z1 in Nederland.
Het is 1972. reeds lange tijd was er sprake van dat Kawasaki een super motorfiets zou presenteren die alles wat tot op dat moment aan gemotoriseerd tweewieler geweld in een klap zou degraderen tot minderwaardig speelgoed. Tijdens de ontwikkelingsperiode van ca. 5 jaar was er nauwelijks enige informatie naar buiten gedruppeld. Des te groter waren dan ook de verwachtingen van het motor minnende publiek toen eindelijk de eerste Kawasaki vier cilinder in het openbaar te bewonderen was. Na de wereld première in Keulen kwam de Kawasaki Z1 op 16 en 17 september 1972 voor zijn introductie naar Nederland. Passend werd hiervoor het restaurant de la Course gekozen bij het circuit van Zandvoort. In het verslag van een rij indruk van een van de medewerkers van het weekblad MOTOR, wordt een aantal van de eigenschappen van de Z1 opgesomd. Ondermeer worden het geweldige soepele blok en de enorme acceleratie geroemd. Ook wordt het allround karakter van de Z1 geprezen en het feit dat de motor geschikt is om op loodvrije benzine te rijden, maakt ook de nodige tongen los. Inmiddels is ook de prijs van de Z1 vast gesteld op fl 7598,- een enkeling heeft het genoegen mogen maken om voor de jaarwisseling eigenaar te zijn van een Z1. Hiermee is de introductie van de Z1 in Nederland een feit en het begin van de zege tocht van een legendarische motorfiets kon beginnen. Het Superbike tijdperk was nu echt begonnen.
Modificaties:
Bij de Z1 als is gevolg van de vele olie lekkages bij de koppakking, vanaf bloknummer 002202 de eendelige koppakking vervangen door een twee delig exemplaar met een rubber afdichting voor de nokkenas ketting tunnel.
Ook de spanningsregelaar was, zeker in het begin, niet altijd even betrouwbaar, in veel gevallen liep de afgeregelde spanning op tot 16 - 17 volt. Het gevolg was dat een aantal Kawa piloten grootaandeelhouders zijn geworden bij een lampen fabriekkant. Dit probleem trachtte men op te lossen door montage van een weerstand in het verlichtingscircuit.
Verder waren in het begin van de productie een aantal rotors die uit elkaar spatten, met alle gevolgen van dien. Later zijn de rotors gemodificeerd. Overigens is de elektrische installatie t/m de Z1R serie een bron van zorg. Wie een oplossing heeft voor het los gaan zitten van de rotor op kern, wordt uitgenodigd dit met spoed bij de K.M.N te melden, zodat een groot aantal Z900 en Z1000 rijders een nachtmerrie minder hebben.
De Z1-A.modificaties:
Vanaf het framenummer Z1F032818 zijn de carburateurs gewijzigd. Dit betreffen alleen interne wijzigingen. Er zijn enige aanpassingen gedaan aan de naaldsproeiers en aan de luchttoevoer voor het stationaire systeem.
Verder nog. Gewijzigde striping: slijtage indicator voor de achterremvoering en een remcontrole lamp in de toerenteller, grotere (nu18 cm) emblemen "KAWASAKI" op de tank, het blok is nu aluminium kleurig.
Er is nu bij het schakel pedaal de stand van de versnellingen in gegraveerd en bij de kickstarter staat nu dus kick starter. Klein maar wel anders is het waarschuwingspaneel het (groene) neutraal lampje is gewisseld met het (oranje) richtinglicht verklikker lampje.
Z1-B
Kenmerken gewijzigde stripping; "o"ring ketting, smeerpomp voor de aandrijfketting is vervallen; gewijzigde emblemen "900 Double Overhead Camshaft" op de zijschilden.
Carburateurs zijn aangepast (aftap vlotter bak en choke handel)
Rem vloeistof reservoir is nu in wit plastic uitgevoerd. (was geheel aluminium)
Linker stuurschakelaar heeft nu een gecombineerde toeter/seinlicht schakelaar.
Z1-P
De eerste politie uitvoering op basis van de Z1-B ontworpen door Dan Gurney en er werden er ongeveer 300 van gemaakt voor de noord Amerikaanse politie.
Z900-A4 /A5
Kenmerken. Geheel gewijzigde styling, waarbij uiteraard het basis ontwerp bewaard is gebleven. De uitlaten worden inwendig aangepast(meer demping). Voor het eerst wordt de Z900 standaard uitgerust met dubbele schijven in het voorwiel. De diameter van de carburateurs gaat van 28 naar 26 mm. Voor een betere wegligging wordt de wanddikte van de frame buizen van 1,8mm naar 2,3 mm gebracht.
KZ900-C2
De tweede serie politie motoren van Kawasaki, deze werden gebouwd in de nieuwe fabriek in Lincoln Nebraska, als basis werd het KZ900 frame en blok gebruikt.
KZ900 LTD.
Kenmerken eerste fabrieksmatige Japanse custom. Gebouwd in een beperkte oplage van 2000 stuks. Voor de opbouw van deze eerste custom gebruikte Kawasaki veel componenten van toeleveranciers; o.a. Jardine 4 in 2 uitlaatsysteem, mulholand schokbrekers, morris gietwielen en goodyear Eagle GT banden. Verder waren ook de remschijven aan de voorkant 2mm groter dan die van de Z900.
Specificaties:
viercilinder 4 tact. |
Twee bovenliggende nokkenassen, 2 kleppen per cilinder. |
Max vermogen: |
82 pk. bij 8.500 o.p.m. |
Max koppel: |
75 kg.M bij 7.000 o.p.m. |
Boring x slag: |
66 X 66 mm. |
Cilinderinhoud: |
903 cc. |
Kompressie verhouding: |
8,5:1 |
Carburatie : |
4 x 28 mm. (26 mm.) carburateurs. |
Uitlaat: |
4 in 4 systeem. |
Ontsteking: |
contactpunten./ bobine 1 per 2 cilinders. |
Accu |
12V/14 Ah. |
Dynamo |
Wisselstroom dynamo rechtstreeks op de linker kruktap. KOKUSAN AR 3701 |
Koplamp |
50 / 35 watt. |
Achter- en remlicht. |
2x 5 / 21 watt. |
Startsysteem |
Elektrische- en kickstarter. |
Transmissie: |
5 versnelling, constant-mesh met een natte platen koppeling. |
1e versnelling: |
3,17 (38/12) |
2e versnelling: |
2,19 (35/16) |
3e versnelling: |
1,67 (35/21) |
4e versnelling: |
1,38 (29/21) |
5e versnelling: |
1,22 (28/23) |
primaire reductie: |
1,73 (97/56) |
secundaire reductie: |
2,33 (35/15) |
Totale reductie (5e) |
4,92 |
Rijwielgedeelte: |
buizen frame. |
Voorvork: |
Telescoop vering: Z1 serie 35 mm. binnen poten. |
Veerweg voor: |
140 mm. |
Veerweg achter: |
80 mm. |
Voorrem: |
enkele schijf. (optioneel dubbele schijf). 296 mm. |
Achterrem: |
Trommelrem, 200 mm. |
Voorband: |
3,25 -19 4PR |
Achterband: |
4.00-18 4PR |
Lengte: |
2250 mm. ( US 2.205 mm.) |
Hoogte: |
1175 mm. (US 1.150 mm.) |
Breedte: |
820 mm. (US 800 mm.) |
Zithoogte: |
820 mm. |
Grondspeling: |
165 mm. |
Wielbasis: |
1.490 mm. |
Naloop: |
91 mm. |
Balhoofdshoek: |
64 graden. |
Drooggewicht: |
230 kg. |
Tankinhoud: |
17 liter |
Waarvan reserve: |
3 liter. |
Carterinhoud: |
3,0 liter; 3,7 met oliefilter |
Framenummers:
Z1 (basis) |
Z1F- 000001. |
Z1 (A) |
Z1F- 020001. |
Z1 (B) |
Z1F-047500. |
Z1 (P) |
Z1F-047500 T/M Z1F-85700. |
900-A4 |
Z1F-085701. |
KZ900-C2 |
KZ900C-500001 t/m KZ900C-500298. |
Z1 (900LTD) |
KZ900B-500011. |
De jaren van uitgifte:
Z1 (basis) |
1972 / 1973 |
Z1 A |
1974 |
Z1 B |
1975 |
Z1 P (Police) |
1975 |
Z900-A4 |
1976 |
KZ900-A5 |
1977 |
KZ900-C2 (Police) |
1976 |
KZ900 LTD |
1975 /1976 |
Bloknummers:
Z1 (basis) |
Z1E- 000001. |
Z1 (A) |
Z1E- 020001. |
Z1 (B) |
Z1E-047500. |
Z1 (P) |
Z1E-047500 T/M Z1F-86000. |
Z900-A4/ A5 |
Z1E-086001. |
Z1 KZ900-C2) |
Z1E-086001 |
Z1 (900LTD) |
Z1E-108503. |
De kleuren:
Z1 Basis |
Candy Yellow Green / Candy Brown |
Z1-A. |
Candy Orange / Candy Yellow |
Z1-B. |
Candy Super Red / Candy super Bleu |
Z900-A4 |
Diamond Dark Green / Diamond Brown |
KZ900-A5 |
Diamond Dark Green |
KZ900-LTD |
Classic Red. |
De nieuwprijzen:
1972/73 |
Z1 FL 7.598,-- |
1974 |
Z1A FL ? |
1975 |
Z1B FL ? |
1976 |
Z1 900-A4 FL ? |
Aantallen.
In Japan gemaakt voor overige markten. |
||||||||||||||
Jaar. |
Model. |
Jan. |
Feb. |
Ma. |
Apr. |
mei |
juni |
juli |
Aug. |
Sep. |
Okt. |
Nov. |
Dec. |
totaal |
1972 |
Z1 |
- |
- |
- |
- |
29 |
- |
20 |
101 |
655 |
1345 |
1433 |
1312 |
4895 |
1973 |
Z1 & Z1-A |
1451 |
1851 |
2699 |
2176 |
2486 |
2300 |
1822 |
2506 |
2150 |
2900 |
3198 |
2869 |
28408 |
1974 |
Z1-A & Z1-B |
2493 |
2470 |
2480 |
2037 |
2570 |
2800 |
3181 |
2769 |
3142 |
2655 |
3660 |
3397 |
33654 |
1975 |
Z1-B & KZ900 |
- |
- |
- |
3210 |
3200 |
3000 |
2550 |
2345 |
2105 |
1670 |
1170 |
1360 |
17910 |
1976 |
KZ900 |
2469 |
2331 |
2100 |
3300 |
1300 |
3000 |
400 |
- |
- |
- |
- |
- |
14900 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
In Japan gemaakt voor eigen markt. |
||||||||||||||
1973 |
Z2 & Z2-A |
16 |
250 |
250 |
300 |
349 |
350 |
605 |
498 |
600 |
444 |
150 |
175 |
3987 |
1974 |
Z2A & Z2-B |
301 |
214 |
302 |
575 |
525 |
500 |
500 |
500 |
700 |
503 |
500 |
500 |
5620 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
In USA gemaakt voor USA en Canada.. |
||||||||||||||
1975 |
KZ900 |
- |
- |
- |
- |
- |
600 |
1460 |
552 |
1988 |
1688 |
1420 |
1492 |
9200 |
1976 |
KZ900 |
1780 |
1715 |
2453 |
1480 |
1672 |
1840 |
1204 |
- |
- |
- |
- |
- |
12144 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Totale Japanse productie. |
109.374 |
|||||||||||||
Totale USA. productie. |
21.344 |
|||||||||||||
Samen |
130.718. |
Modificaties:
Bij de Z1 als is gevolg van de vele olie lekkages bij de koppakking, vanaf bloknummer 002202 de eendelige koppakking vervangen door een twee delig exemplaar met een rubber afdichting voor de nokkenas ketting tunnel.
Ook de spanningsregelaar was, zeker in het begin, niet altijd even betrouwbaar, in veel gevallen liep de afgeregelde spanning op tot 16 - 17 volt. Het gevolg was dat een aantal Kawa piloten grootaandeelhouders zijn geworden bij een lampen fabriekkant. Dit probleem trachtte men op te lossen door montage van een weerstand in het verlichtingscircuit.
Verder waren in het begin van de productie een aantal rotors die uit elkaar spatten, met alle gevolgen van dien. Later zijn de rotors gemodificeerd. Overigens is de elektrische installatie t/m de Z1R serie een bron van zorg. Wie een oplossing heeft voor het los gaan zitten van de rotor op kern, wordt uitgenodigd dit met spoed bij de K.M.N te melden, zodat een groot aantal Z900 en Z1000 rijders een nachtmerrie minder hebben.
De Z1-A.modificaties:
Vanaf het framenummer Z1F032818 zijn de carburateurs gewijzigd. Dit betreffen alleen interne wijzigingen. Er zijn enige aanpassingen gedaan aan de naaldsproeiers en aan de luchttoevoer voor het stationaire systeem.
Verder nog. Gewijzigde striping: slijtage indicator voor de achterremvoering en een remcontrole lamp in de toerenteller, grotere (nu18 cm) emblemen "KAWASAKI" op de tank, het blok is nu aluminium kleurig.
Er is nu bij het schakel pedaal de stand van de versnellingen in gegraveerd en bij de kickstarter staat nu dus kick starter. Klein maar wel anders is het waarschuwingspaneel het (groene) neutraal lampje is gewisseld met het (oranje) richtinglicht verklikker lampje.
Z1-B Kenmerken gewijzigde stripping; "o"ring ketting, smeerpomp voor de aandrijfketting is vervallen; gewijzigde emblemen "900 Double Overhead Camshaft" op de zijschilden.
Carburateurs zijn aangepast (aftap vlotter bak en choke handel)
Rem vloeistof reservoir is nu in wit plastic uitgevoerd. (was geheel aluminium)
Linker stuurschakelaar heeft nu een gecombineerde toeter/seinlicht schakelaar.
Z1-P De eerste politie uitvoering op basis van de Z1-B ontworpen door Dan Gurney en er werden er ongeveer 300 van gemaakt voor de noord Amerikaanse politie.
Z900-A4 /A5
Kenmerken. Geheel gewijzigde styling, waarbij uiteraard het basis ontwerp bewaard is gebleven. De uitlaten worden inwendig aangepast(meer demping). Voor het eerst wordt de Z900 standaard uitgerust met dubbele schijven in het voorwiel. De diameter van de carburateurs gaat van 28 naar 26 mm. Voor een betere wegligging wordt de wanddikte van de frame buizen van 1,8mm naar 2,3 mm gebracht.
KZ900-C2 De tweede serie politie motoren van Kawasaki, deze werden gebouwd in de nieuwe fabriek in Lincoln Nebraska, als basis werd het KZ900 frame en blok gebruikt.
KZ900 LTD.
Kenmerken eerste fabrieksmatige Japanse custom. Gebouwd in een beperkte oplage van 2000 stuks. Voor de opbouw van deze eerste custom gebruikte Kawasaki veel componenten van toeleveranciers; o.a. Jardine 4 in 2 uitlaatsysteem, mulholand schokbrekers, morris gietwielen en goodyear Eagle GT banden. Verder waren ook de remschijven aan de voorkant 2mm groter dan die van de Z900.
Lectuur over de Z1 Z900 serie:
Original Kawasaki Z1, Z900 &KZ900 By Dave Marsden ISBN. 0-7603-0775-X.
Micky Hesse. Black Classic Book Vol 1 ISBN 3-932104-00-5
Micky Hesse. Black Classic Book Vol 3 ISBN
Kawasaki Sunrise to Z1 van Roy Bacon.
De Amerikaanse politie serie genaamd Chips, deze met de hoofdrol spelers Erik Estrada als Officer Frank "Ponch" Poncherello en Larry Wilcox als Officer Captain Jon Baker.
“Lekker belangrijk zullen er enkele denken”.
Maar deze reden rond met de Z900-P(olice) en hebben Kawasaki zeker geholpen met meer naamsbekendheid.
De serie is zes seizoenen gemaakt, in totaal 139 afleveringen. Van september 1977 tot juli 1983.
Verder zijn er nog talrijke verbouwers geweest die de Z900 onderhanden hebben genomen en de Z 900 werd ook meermalen ingezet bij races waaronder Endurance races met O.A. de Franse Godier en Genoud met een EGLI Z900 Endurance Kawasaki.
Tot zover